د دولسو نیپالي ساتونکو مړي پرون له کابله نیپال ته انتقال شول. دا کسان د دوشنبې په ورځ په کابل کې په یوې چاودنه کې وژل شوي وو.

کله چې دا جسدونه د نیپال د مرکز کټمندو په هوایي ډګر کې ښکته کېدل، د دغه هېواد صدراعظم خادګا پراساد اولي او یو شمېر نور چارواکي هوايي ډګرته د غمرازۍ لپاره ورغلي وو.

د نیپال صدراعظم ژمنه وکړه چې د وژل شوېو کسانو له کورنیو سره به مرستې وشي.

د دوشنبې په ورځ د کابل ښار په بنایي سیمه کې چاودنې ۱۴ تنه ووژل چې دوه تنه یې د هند وو.

د طالبانو حکومت وايي، چمتو دی د ولسمشر ډونالډ ټرمپ له ادارې سره د هغو افغان کډوالو د بېرته ستنولو په اړه خبرې وکړي، چې په متحدو ایالاتو کې یې موقتي خوندیتوب پای ته رسیږي.

د امریکا حکومت د روانې اوونۍ د دوشنبې په ورځ اعلان وکړ چې د افغانانو د «موقتي خوندیتوب حالت» د مې پر ۲۰مه پای ته رسېږي، او دا پرېکړه به د جولای له ۱۲مې عملي شي. د امریکا د کورني امنیت وزارت په وینا دا پرېکړه د افغانستان د امنیتي وضعیت د ښه والي له امله شوې ده.

د دې پرېکړې د عملي کېدو په صورت کې زرګونه افغانان له امریکا څخه د ایستل کېدو له خطر سره مخامخیږي.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت ویاند عبدالقهار بلخي پر «ایکس» (پخوانی ټویټر) لیکلي:

«د افغانستان اسلامي امارت چمتو دی چې له امریکا او نورو هېوادونو سره د هغو افغانانو د ستنولو په اړه رغوونکي بحثونه وکړي، چې نور د پاتې کېدو په شرایطو برابر نه دي.»

ده د افغانانو د موقتي خوندیتوب د پروګرام پای ته رسیدا په اړه د امریکا د کورني امنیت وزارت اعلان مثبت ګام بللی دی.

د طالبانو حکومت تر دې وړاندې ډاډ ورکړی و چې هغه افغانان چې په ۲۰۲۱ کال کې د طالبانو د واک ته رسېدو پر مهال له هیواده وتلي، کولی شي بېرته په امن هېواد ته راستانه شي.

خو ملګرو ملتونو راپور ورکړی چې د طالبانو له‌خوا د اعدامونو او بې‌درکه کېدنو پېښې هم ثبت شوې دي.

د متحدو ایالتونو د کورني امنیت وزارت ویلي چې: «په افغانستان کې شرایط نور د لنډمهاله خوندیتوب حالت معیارونه نه پوره کوي.» د لنډمهاله خوندیتوب حالت د هغو هیوادونو د وګړو د اخراج مخنیوي کوي او په امریکا کې د کار کولو اجازه ورکوي چې له جګړو یا بحرانونو سره مخامخ وي.

د طالبانو د ریاست‌الوزرا اقتصادي مرستیال، عبدالغني برادر، د طالبانو د حکومت د یو پلاوي په مشرۍ نن چهارشنبې (د غويي ۲۴مه) د قازان په اقتصادي فورم کې د ګډون لپاره تاتارستان ته ولاړ.

د طالبانو حکومت په یوه خبرپاڼه کې ویلي، دغه پلاوی به د قازان په اقتصادي فورم کې د ګډون ترڅنګ، د بېلابېلو هېوادونو له یو شمېر چارواکو سره هم وویني.

دغه ناسته چې د «روسیه ـ اسلامي نړۍ» تر سرلیک لاندې جوړېږي، پرون سې‌شنبه د روسیې په قازان ښار کې، چې د تاتارستان پلازمېنه ده، پیل شوې او تر راتلونکې یکشنبې پورې به دوام ولري.

د قازان فورم یوه نړیواله اقتصادي ناسته ده چې هر کال د روسیې په کوربه‌توب ترسره کېږي، او هدف ‌یې له آسیايي هېوادونو، په ځانګړي ډول د اسلامي همکارۍ سازمان له غړو سره د سوداګریزو او اقتصادي اړیکو پراخول دي.

سره له دې چې تر اوسه هېڅ هېواد د طالبانو حکومت په رسمیت نه دی پېژندلی، خو روسیه له هغو محدودو هېوادونو څخه ده چې له طالبانو سره تعامل او نژدې اړیکې لري.

د ازبکستان د بهرنیو چارو وزارت وایي، د افغانستان لپاره د دوی ځانګړي استازي د منځنۍ اسیا لپاره د اروپایي ټولنې له ځانګړي استازي سره د افغانستان او سیمې پر امنیت خبرې کړې دي.

د ازبکستان د بهرنیو چارو وزارت پرون په یوه بیان کې وویل چې عصمت الله ایرګاشف او ادوارډز ستیپرایس په افغانستان کې له بشري بحران څخه د مخنیوي پر لارو چارو خبرې وکړې. دوی همداراز د ترمز بندر له لارې افغانستان ته د بشري مرستو د رسولو موضوع وڅیړله.

اروپایي ټولنې ویلي دي چې د منځنۍ اسیا لپاره د دوی ځانګړي استازي په دې غونډه کې د افغانستان په اړه رغنده خبرو ته علاقه مندي ښکاره کړې ده.

د طالبانو د ترانسپورت او هوايي چلند وزارت د هوا پېژندنې څانګې خبرداری ورکړی چې نن، سې شنبه (د غویي ۲۳ مه ) به په بدخشان، نورستان او کونړ کې سخت باران، او سیلابونه راشي.

دې ادارې د دوشنبې په ورځ په یوه خبرپاڼه کې وویل، چې په مختلفو ځایونو کې د باران اندازه د ۱۰ او ۲۰ ملی مترو ترمنځ تمه کیږي.

په راپور کې دا هم ویل شوي، چې په لویدیځو، سویلي او مرکزي ولایتونو کې د نسبتا قوي بادونو احتمال شتون لري، چې سرعت یې په مختلفو ځایونو کې په ساعت کې له ۵۰ څخه تر ۷۰ کیلومترو پورې وي.

مخکې له دې، د دوشنبې په ورځ په ۱۷ ولایتونو کې د باران او سیلابونو د احتمال وړاندوینه شوې وه.

دا په داسې حال کې ده چې د ملګرو ملتونو د بشري چارو د همغږۍ دفتر ویلي چې په افغانستان کې د باران کچه له اوسط څخه ټیټ دی.

د دې ادارې په وینا، وچکالي په ځینو ولایتونو کې د فاریاب په ګدون ، یوه جدي اندیښنه ګرځیدلې ده.

د امریکا د کورني امنیت وزارت د دوشنبې په ورځ (د غویي ۲۱مه) په متحده ایالاتو کې د زرګونو میشتو افغانانو لپاره د موقتي خوندي وضعیت پای ته رسیدو اعلان وکړ.

د امریکا د کورني امنیت وزیرې، کریستي نوم، په یوه بیان کې وویل چې دوی د افغانستان وضعیت ارزولی او دا افغانان د موقتي خوندي وضعیت د ساتلو لپاره لازم شرایط نه لري.

هغه زیاته کړه ،چې په افغانستان کې امنیتي وضعیت ښه شوی او د هیواد اقتصاد ثبات مومي.

آغلې نوم ویلي ، چې د افغانانو لپاره د موقتي خوندي وضعیت برنامه به د مې په ۲۰مه پای ته ورسېږي، او د هغې لغوه کېدل به د جولای له ۱۲مې څخه عملي شي.

د موقتي خوندي وضعیت برنامه د هغو بهرنیو وګړو لپاره ده چې د جګړې، طبیعي پېښو یا نورو "غیرعادي" شرایطو له امله نه شي کولای خپل هېواد ته ستانه شي.

په بیان کې د امریکا د کورني امنیت د وزیر له قوله ویل شوي چې د موقتي خوندي وضعیت لغوه کول د متحده ایالاتو د ملي ګټو سره سمون لري.

په دوام کې ویل شوي، چې د امریکا د کورني امنیت وزارت اسناد ښيي چې ځینې کسان د درغلۍ، د عامه خوندیتوب او د امریکا د ملي امنیت د ګواښ له امله تر څېړنې لاندې نیول شوي دي.

د «افغان ایوک» په نوم د یوې ادارې د معلوماتو له مخې، دا مهال شاوخوا ۱۱ زره افغان وګړي په امریکا کې د موقتي خوندي وضعیت تر پوښښ لاندې دي.

د دې ادارې مشر، شان ون ډایور، ویلي چې د افغانستان لپاره د موقتي خوندي وضعیت د لغوه کولو پرېکړه پر حقیقت نه، بلکې د هغه په وینا، پر سیاسي اساس شوې ده.

ون دایور په یوه بیان کې زیاته کړې چې افغانستان لا هم د طالبانو تر واک لاندې دی او هلته هېڅ فعال د پناه غوښتنې نظام شتون نه لري.

هغه همداراز ویلي چې په افغانستان کې لا هم هدفي وژنې، خپل‌سري نیونې، او پراخ بشري سرغړونې، په ځانګړي ډول د ښځو او لږکیو پر وړاندې، روانې دي.

د «افغان ایوک» مشر ویلي ، چې د امریکا حکومت هغه څه چې نن ترسره کړي، د هغه په وینا، «له هغو کسانو سره خیانت دی» چې د امریکا لپاره یې خپل ژوند له خطر سره مخ کړ، په امریکا کې یې نوې ژوند پیل کړ، او زموږ پر ژمنو یې باور کړی و.

د برتانیې پخواني سرتیرو ادعا کړې چې د دوی همکارانو په افغانستان او عراق کې ملکي وګړي وژلي دي.

د برتانوي ځانګړو ځواکونو پخوانیو سرتیرو د بي بي سي په پانوراما پروګرام کې ادعا کړې چې د دوی ځینو ملګرو، چې "رواني" چلند یې درلود، په افغانستان او عراق کې یې بې وسلې او بیده ملکي وګړي وژلي.

د نړیوال قانون له مخې، پوځي ځواکونه اجازه نه لري چې د جګړې بندیان یا بې وسلې ملکي وګړي ووژني. دغو تورونو تر یوه لسیزه زیات وخت نیولی دی.

په عین حال کې، په افغانستان کې د بشري حقونو لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړي راپور ورکوونکي، ریچارډ بینټ، د دوشنبې په ورځ، د می په ۱۲مه نېټه، په افغانستان کې د جنګي جرمونو د تورونو په اړه د بي بي سي د نوي راپور په غبرګون کې "د قربانیانو او د هغوی د کورنیو لپاره د حساب ورکولو او عدالت" غوښتنه کړې ده.

د راپور په تړاو د برتانیا دفاع وزارت ویلي چې دوی د روان تحقیقاتي کمیسیون سره همکارۍ ته "په بشپړه توګه ژمن" دي.

وزارت دا هم ویلي چې "دا د دفاع وزارت لپاره مناسبه نه ده چې په دې څیړنه کې د څیړل شویو تورونو په اړه تبصره وکړي."

د تحقیقاتو کمیسیون له ټولو هغو کسانو څخه چې اړونده معلومات لري غوښتنه کړې چې د حقیقت د رونټیا لپاره له دې پروسې سره یوځای شي.

"جنرال مبین" ته نژدې سرچینو ازادي راډیو ته تایید کړې چې هغه د طالبانو نظامي محکمې نیولی دی او په یو نیم کال بند یې محکوم کړی دی. جنرال مبین په ټولنیزو رسنیو کې یو جنجالي څېره او د طالبانو څرګند ملاتړی دی.

دا سرچینې، چې د موضوع د حساسیت له امله یې نه غوښتل نوم یې واخیستل شي، وايي چې د "جنرال مبین" د نیولو او محکومیت لامل د طالبانو د حکومت د ځینو پالیسیو پر وړاندې د هغه انتقادي څرګندونې وې.

په دې اړه نور جزئیات لا تر اوسه نشته او د طالبانو حکومت هم تر اوسه په دې اړه تبصره نه ده کړې.

د هغه د نیول کېدو خبر څو واري مخکې هم ورکړل شوی و.

د طالبانو د ترانسپورت او هوايي چلن وزارت ویلي چې د حاجیانو لومړۍ الوتکه تېر ماښام د کندهار ولایت له احمد شاه بابا نړیوال هوايي ډګره والوته.

د وزارت په اعلامیه کې چې په ایکس ټولنیزه شبکه خپره شوې، ویل شوي چې له جنوب لویدیځې سیمې ۳۴۶ حاجیان په دې الوتکه کې د حج د مراسمو ترسره کولو لپاره سعودي عربستان ته لیږل شوي دي.

تر دې مخکې د طالبانو د ارشاد، حج او اوقافو وزارت ویلي و چې د افغانستان د شمالي زون سلګونو حاجیان د مولانا جلال الدین محمد بلخي نړیوال هوايي ډګر څخه سعودي عربستان ته لیږل شوي دي.

ټاکل شوې ده چې د سږ کال د حج په مراسمو کې د ګډون لپاره له بېلابېلو ولایتونو تر ۳۰۰۰۰ پورې افغان حاجیان سعودي عربستان ته واستول شي.

د افغانستان د سوکوهنې د فدراسیون یوه اوه کسیزه ډله د آسیا د سوکوهنې په جام کې د ګډون لپاره پرون (د غويي ۲۱مه) سریلانکا ته ولاړه.

د افغانستان د سوکوهنې فدراسیون پر خپله فیسبوکپاڼه په یوه بیان کې لیکلي دي چې په دې پلاوي کې پنځه بوکسران او دوه روزونکي شامل دي.

افغان بوکسران، فردوس نجیبي، مجتبی شریفي، عبدالله قیومي، عمان هوتک او مبصر قاطع به په دریو وزني کټګوریو کې سیالۍ وکړي.

د آسیا د سوکوهنې سیالۍ د ۲۵ هېوادو د سلګونه ورزشکارانو په ګډون د شنبې په ورځ د سریلانکا په پلازمېنه کولمبو کې پیل شوې او د روانې مې میاشتې تر ۲۴ نېټې پورې به دوام وکړي.

په خیبرپښتونخوا ایالت کې د پاکستاني پولیسو موټر ته نژدې د یوې چاودنې په نتیجه کې دوه پولیس وژل شوي او درې نور ټپیان دي.

اسوشیتیدپریس خبري آژانس د یوه سیمه ایز امنیتي چارواکي مسعودخان له قوله خبر ورکړی چې دا چاودنه د پېښور ښار یوه بازار ته نژدې شوې ده.

د دې برید پړه تراوسه کومې ډلې نه ده منلې خو دې ته د ورته پخوانیو حملو پړه د پاکستاني طالبانو تحریک یا ټي ټي پي منلې ده.