تمه ده د بیلاروس د ولسمشر عمده مخالفه سویتلانا څیخانوفسکایا نن د امریکا د بهرنیو چارو وزارت له مرستیال سټیفن بیګون سره په لیتوانیا کې وګوري.

دواړه لوري به د بیلاروس د وروستیو ناکراریو لپاره پرسوله ایزو حل لارو بحث وکړي.

تر دې خبرو یوه ورځ دمخه څه باندې ۱۰۰ زره اعتراض کوونکو د بیلاروس د پلازمېنې مینسک لارو کوڅو ته راووتل او د ولسمشر په توګه یې د الکساندر لوکاشینکا پر بیا ټاکل کېدو اعتراض وکړ.

لوکاشینکا د اګست د نهمې ټاکنو وروسته د اتیا سلنې رایې په ګټلو سره د شپږم ځل لپاره د بیلاروس د ولسمشر په توګه اعلان شو ، خو زرګونه کسان د دې ټاکنې په غبرګون کې راووتل.

راپورونه وایي، په دې لاریونونو کې تر ۷۰۰۰ ډېر اعتراض کوونکي د حکومت لخوا نیول شوي دي او زیاتوي چې سلګونه نور د پولیسو لخوا وهل ډبول شوي دي.

د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیر خان متقي وايي چې "افغان حکومت" د ایران له "خلکو" سره د اسلامي او بشري اصولو پر بنسټ همکارۍ ته چمتو دی.

د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت اعلامیه زیاتوي چې ، متقي د پنجشنبې په ورځ (جون په ۱۹مه) ، په کابل کې د ناروې د سفارت د شارژدافیر، پییر البرټ الاساس سره په یوه غونډه کې د سیمې د اوسني وضعیت په اړه اندیښنه څرګنده کړه.

په هرصورت، په اعلامیه کې دا یادونه نه ده شوې چې د طالبانو حکومت به د ایران له "خلکو" سره څه ډول همکاري وکړي.

ایران کې په ملیونونو افغان کډوال ژوند کوي . دایران او اسراییلو ترمینځ جنګ روان دی او دواړه هیوادونو پر یوبل هوايي بریدونه کوي .

اسراییلو د تهران او ورته سیمو اوسیدونکو ته خبرداری ورکړی چې د خوندي پاتې کیدو لپاره له دې سیمو ووځي.

په وروستیو میاشتو کې، له ایران او پاکستان څخه د افغان کډوالو د جبري راستنیدو پروسه ګړندۍ شوې ده.

راستنیدونکي شکایت کوي چې دوی ته په افغانستان کې د سرپناه په شمول اړینې اسانتیاوې نشته او دوی په ناوړه اقتصادي وضعیت کې دي.

پاکستاني چارواکي وايي د اسراییلو او ایران ترمینځ د جګړې له پیلېدو وروسته له ایرانه د پاکستاني وګړو د ستنیدو لړۍ روانه ده.

د بلوچستان چارواکي خبر ورکوي چې د جون پر ۱۸مه د ایران او پاکستان ترمینځ د تفتان له پولې شاوخوا څلورنیم سوه کسان خپل هېواد ته ستانه شوي دي. دا لړۍ له تېرو دریوو ورځو راهیسې روانه ده او د چارواکو په وینا تر دې مهاله په دې لاره له ایرانه څه د پاسه ۱۰۰۰ پاکستاني اتباع واپس شوي دي.

د بلوچستان ایالت چارواکي وايي په ستنو شویو کسانو کې سېلانیان، زیارت کوونکي او محصلین شامل دي. د ایران په تفتان ښار کې د پاکستان د کونسلګرۍ یو چارواکي عبدالمنان پنجشنبې د جون پر ۱۹مه د ازادې اروپا راډیو مشال څانګې ته وویل چې له ایرانیو چارواکو سره په موافقه د تفتان پوله خپل وطن ته د ستنیدونکو پاکستانیانو پر مخ ۲۴ ساعته پرانیستې ساتلې شوې ده.

پاکستاني چارواکي وايي له ایران سره د دوی پوله یو طرفه پرانیستې ده، له ایرانه خلک پاکستان ته راتلای شي خو له پاکستانه چا ته اجازه نه ورکول کېږي چې ایران ته ولاړ شي.

روزا اوتونبایوا د یوناما مشره په داسې حال کې چې ملګروملتونو دافغانستان د وضعیت په هکله خپل نوی رپوټ نن خپور کړ، راتلونکې دوشنبې( جون ۲۳ مه) امنیت شورا ته وینا کوي.

یوناما ، په افغانستان کې دملګرو ملتونو دسیاسي استازولی دفتر دپنجشبې په ورځ دا خبر په ایکس ټولنیزه شبکه کې خپور کړ.

میرمن اوتونبایوا په خپل روستي رپوټ کې پر افغان مېرمنو د طالبانو د محدودیتونو د دوام له کبله ژوره اندیښنه څرګنده کړې وه.

بلخوا ،دملګرو ملتونو عمومي منشي په خپل تازه رپوټ کې وايي چې دروان میلادي کال دفبروري له لومړي نیټې د اپریل تر دیرشمې په افغانستان کې د امنیت او سلامتیا اړوند څه دپاسه ۲ زره پیښې ثبت شوي دي.

د ملګرو ملتونو د سرمنشي رپوټ چې نن پنجشنبې خپور شوی زیاتوي چې دغه شمیر د تیرکال په تناسب ،دپیښو په سلو کې درې زیاتوالی ښیي.

د ملګري ملتونو سرمنشي په رپوټ کې د اسلامي دولت یا داعش په شمول د طالبانو د مخالفو ډلو بریدونو ته هم اشاره شوې خو وايی دغو ډلو تراوسه د افغانستان هیڅ کومه سیمه ترخپل کنټرول لاندې نه ده راوستلې.

د طالبانو حکومت تراوسه ددغه رپوټ په هکله څه نه دي ویلي.

د اسراییلو صدراعظم، بنیامین نتانیاهو، د پنجشنبې په ورځ ادعا وکړه چې ایران د بئرالسبع ښار سوروکا روغتون او د هیواد په مرکز کې ملکي وګړي د توغندیز برید هدف ګرځولي دي.

نتانیاهو په ایکس شبکه کې په یوه پوسټ کې ولیکل: «نن سهار، د ایران ترهګرو دیکتاتورانو د بئرسبع سوروکا روغتون او د هیواد په مرکز کې پر ملکي وګړو توغندي ویشتل.»

هغه زیاته کړه: «د تهران دیکتاتوران به د دې اقدام بشپړه بیه پرې کړي.»

دا څرګندونې په داسې حال کې شوي چې ایران وايي د دوی د توغندیز برید هدف، «د اسراییلو د پوځ لویه قومانداني او استخباراتي قرارګاه او د پوځ استخباراتي کمپ و، چې د یو ټیکنالوژي پارک (گاو-یام) کې موقعیت لري او د روغتون ترڅنګ دی.»

د راپورنو پر اساس د پنجشنبې په سهار د ایران د توغندیز برید له امله د اسراییلو په بېلابېلو سیمو کې درانه زیانونه اوښتي، او لږ تر لږه ۴۰ کسان ټپیان شوي، چې د ځینو روغتیايي حالت نازک ښودل شوی دی.

تهران هم په تېرو ورځو کې اسراییل تورن کړي وو چې لږ تر لږه دوه روغتونونه یې په ایران کې په نښه کړي دي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت وايي، هغه بهرني زده کوونکې( محصلین) چې د زده کړو په موخه امریکا ته راځي باید د دې هېواد له وګړو، دولت، فرهنګ او نورو ټولو اصولو سره بلد وي او پوره احترام ورته ولري.

رویترز خبري اژانس لیکي، پر زده کوونکو دا تازه فرمان پرون د جون ۱۸مه صادر شوی دی.

له دې مخکې د ولسمشر ټرمپ ادارې د مې میاشتې په ۲۷مه د ټولو بهرنیو زده کوونکو تحصیلي بورسیې درولې وې.

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت یوه بل چارواکي د نوم نه ښودلو په شرط رویترز ته ویلي، "په تازه فرمان کې د بهرنیو زده کوونکو ټولنیزې پاڼې هم پلټل کیږي څو د امریکا د ګټو خلاف څه په کې خپاره شوي نه وي".

د دغه چارواکي په خبره، "موږ به د ټولو هغوو کسانو چې غواړي امریکا ته راشي، بګروند په دقیق ډول چک او څارو".

د ټرمپ د ادارې منتقدین بیا دا فرمان د بشري حقونو او انساني ازادیو خلاف کار بللی دی.

د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین وايي، له ایران سره د ستراتیژیکو همکارایو قرارداد کې د پرمختللو وسلو ورکړه شامله نه ده.

پوتین پرون چهارشنبې وویل، ایران له اسراییلو سره په جګړه کې له روسیې د پوځي مرستې غوښتنه نه ده کړې.

پوتین چې په سن پټرزبورګ کې په یوه خبري کنفراس کې خبرې کولی وویل،" د مسکو له خوا تهران ته ورکړل شوي پوځي تجهیزات د اسراییلو له جګړې سره هیڅ ارتباط نه لري".

پوتین د هغه پوښتنې په ځواب کې چې روسیه د اسراییلو پر ضد جګړه کې د ایران په ملاتړ دغه هېواد ته پرمختللې وسلې ورکوي او کنه وویل، "د ایران او روسیې ترمنځ د تیرکال په پوځي تړون کې د پرمختللو وسلو او تجهیزاتو ورکړه شامله نه ده".

دا په داسې حال کې ده چې روسیې په تیرو دریو کالونو کې په اوکرایین کې په ایران کې جوړه شوې د شاهد په نوم بې پیلوټه الوتکې په ډیرو بریدونو کې کارولې ده.

د ملګرو ملتونو د بشري حقونو کمیسیون وايي، په تیر ۲۰۲۴کال کې د ملکي کسانو په مرګژوبله کې ۴۰ سلنه زیاتوالی راغلی دی.

دغه سازمان په خپل تازه راپور کې چې پرون چهارشنبې يې خپور کړی ویلي، په ټوله نړۍ کې ۴۸زره ۳۸۴ کسان چې له دې ډلې ۵۰۲ يې د بشري حقونو مدافعین وو، د تیرکال په نښتو کې وژل شوي دي.

د بشري حقونو د کمیسیون په ټکو، په دې کسانو کې له هر پنځو، یو يې له تبعیض سره مخامخ و.

دې سازمان وړاندې ویلي، موندنې يې ښيۍ چې د بشري حقونو فعالان په پراخه کچه له تاواتریخوالي او مرګ سره مخ دي.

په دې راپور کې ویل شوي چې د نورو کالونو پرتله تیرکال په نښتو ااو شخړو کې د ښځو او ماشومانو پر وړاندې تاواتریخوالی زیات شوی او تر ټولو ډیره مرګژوبله ورته اوښتې ده.

د دغه سازمان د شمیرو له مخې، د نورو کالونو پرتله په تیر۲۰۲۴کال کې څلور برابره ماشومان په نښتو کې وژل شوي دي.

د ملګرو ملتونو د بشري حقونو کمیسیون وايي، د دغه راپور معلومات يې د نړیوالې ټولنې په تایید او په بیلابیلو سیمو کې له خپلواکو سرچینو ترلاسه کړې دي.

د اروپايي ټولنې د بهرني سیاست مشرې کایا کالاس خبرداری ورکړی چې روسیه د سابیري بریدونو او ویجاړونکو اقداماتو په ترسره کولو سره د اروپا لپاره مستقم ګواښ دی.

هغې چې نن د فرانسې په ستراسبورګ ښار کې د اروپایي ټولنې په پارلمان کې وینا کوله وویل، "د روسیې له پوځي لګښتونو ښکاري چې د دې هېواد ولسمشر ولادیمیر پوتین قصد لري له خپلو سرتیرو په نورو سیمو کې ګټه واخلي".

د هغې په ټکو،" روسیه اوس د اروپا لپاره مستقیم ګواښ دی".

اغلې کالاس وړاندې وویل، روسیې هوايي حریم نقض کړی، په سیمه کې يې پوځي تحرکات ډير شوي او د انرژۍ په شبکو يې بریدونه کړي دي.

د هغې په ټکو، د نورو کلونو پرتله روسیې سږکال د روغتیا، سیاسي، اجتماعي او تعلیمي برخو پرتله دفاعي او پوځي بودیجه څو برابره ډیر کړې ده.

اغلې کالاس انديښنه وښوده چې د روسیه دا ډول پلاونونه د اوږد مهاله یرغل لپاره دي.

د هغې په ټکو که چیرته روسیه د پوځي یرغل نیت نه لري، نو ولې په دې اندازه لګښتونه کوي.

تراوسه روسیې چارواکو په دې اړه څه ویلي نه دي.

د ایران مذهبي مشر ایات الله علي خامنه ای وايي، "د ایران ولس به د تپل شوې جګړې او سولې پر وړاندې په کلکه ودریږي".

هغه نن چهارشنبې د ایران خلکو ته په یوه ویډیویي پیغام کې وویل، "ایران به هیڅ کله د اسراییلو د بریدونو ته تسلیم نشي".

هغه په دې ویډیویي پیغام کې له اسراییلو سره جګړې ته د "تپل شوې جګړې" نوم ورکړ.

خامنه ای په دې پیغام کې د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ هغوو څرګندونو، چې د ایران د بشپړې تسلیمي غوښتونکی شوی و، په ځواب کې وویل، "هغه هوښیار کسان چې ایران او د ایران ولس پیژنې هیڅ کله له دې ولس سره په ګواښونکې ژبه خبرې نه کوي، د ایران ولس چاته نه تسلیمیږي".

هغه خبرداری ورکړ چې " د ایران او اسراییلو په جګړه د امریکا هر ډول پوځي دخالت" به "بې له شکه نه جبرانیدونکې پایلې ولري".

نن شپږمه ورځ ده چې د ایران او اسراییلو ترمنځ جګړه روانه دی او دواړو خواوو ته درانه تلفات اوښتي دي.

تمه ده د ایران مذهبي مشر ایات الله علي خامنه يې نن چهارشنبې یو تلویزوني پیغام ولري.

ایراني رسنۍ وايي، پر ایران د اسراییلو له برید وروسته به دا د خامنه ای لومړی تصویري پیغام وي.

د راپورونو له مخې اسراییلو پلان درلوده چې خامنه ای ووژنې، خو د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ ویلي، "که څه هم د خامنه د پټنځایه په اړه معلومات لري خو وخت يې نه دی چې هغه په نښه کړي".

بل پلو، د قطر امیر وايي، د ایران له ولسمشر معسود پزشکیان څخه یې یو لیک ترلاسه کړی دی.

رویترز خبري اژانس د قطر امیر شیخ تمیم بن حمد ال ثاني په حواله لیکلي، قطر له واشنګټن څخه غوښتي چې پر اسراییلو فشار راوړي چې جګړه ودروي او بیرته خبرو اترو ته ستون شي.

تراوسه د معسود پزشکیان د لیک محتوا خپره شوې نه ده.