د افغانستان او ترکيې ولسمشرانو محمد اشرف غني او رجب طيب اردوغان نن د قزاقستان په پلازمېنه استانه کې پر يو لړ مسايلو خبرې وکړې.

د جمهوري رياست د وياند د دفتر سرپرست شاه حسين مرتضوي وايي ولسمشر اردوغان په دې کتنه کې د افغانستان لپاره د امريکا د نوې ستراتيژۍ هرکلى وکړ او ويې ويل، چې ترکيه په بېلابېلو برخو کې له افغانستان سره همکارۍ ته چمتو ده:

”د ترکیې ولسمشر وویل هېواد یې چمتو دی چې د افغانستان او پاکستان د اړیکو د ښه کولو لپاره هڅې وکړي او ولسمشر یې هم په ځواب کې وویل چې افغانستان له پاکستان سره د هر اړخیزو خبرو کولو لپاره چمتووالی لري“

جمهوري رياست وايي ولسمشر اشرف غني له خپل ترکي سيال سره په کتنه کې ويلي، چې د افغانستان لپاره د امريکا د ستراتيژۍ اعلان په سيمه کې يوه فرصت ته زمينه برابره کړې، چې بايد ښه استفاده ورڅخه وشي.

د امريکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ تېره ميلادي مياشت د افغانستان او جنوبي اسيا لپاره د امرېکا نوې ستراتيژي اعلان کړه.

د طالب چارواکو په وینا د چهارشنبې په سهار په کابل کې یوه مسافر وړونکي بس د چپه کېدو په پېښه کې لږ تر لږه ۲۵ کسان ووژل شوي دي.

دا پېښه د اګست په ۲۷مه سهار وختي د کابل په ارغندي سیمه کې رامنځته شوې ده. بس د افغانستان له جنوبه د کابل پر خوا روان و او د هلمند او کندهار مسافر پکې سپاره وه.

د طالبانو د کورنیو چارو وزارت ویاند عبدالمتین قانع رسنیو ته ویلي چې دا پېښه د بې احتیاطۍ په نتیجه کې رامنځته شوې ده او په پېښه کې ۲۷ کسان ټپیان دي.

دا پېښه یو څو ورځې وروسته له هغه ده چې په هرات ولایت کې د یوې ترافیکي پېښې په نتیجه کې یوه بس اور واخیست او ۷۹ کسان پکې ووژل شول.

د افغانستان د مرکزي اسیا د ګاونډي هیوادونو استازو په یوه غونډه کې د افغانستان د امنیتي، سیاسي او بشري ننګونو په اړه خبرې وکړې.

د افغانستان لپاره د قزاقستان، قرغزستان، تاجکستان او ازبکستان ځانګړو استازو د سې شنبې په ورځ په تاشکند کې سره ولیدل.

د معلوماتو له مخې په استانه کې تر سره شوې د مرکزي اسیا هیوادونو د مشرانو تر شپږمې مشورتي غونډې وروسته د ګډو ګټو پر مسلو د خبرو لپاره د یوه خپلواک سیمه ایز پلایټ فارم پر جوړولو ټینګار وکړ.

دوی د افغانستان له خوا رامنځته کېدونکو امنیتي ننګونو، د پولې شا او خوا تهدیدونو او په دې هیواد کې د وروستیو پرمختګونو له امله رامنځته شوي بشري بحران ته د ګډ ځواب ویلو پر اړتیا ټینګار وکړ.

په داسي حال کې چې یوه مرکزي اسیا هیواد هم د طالبانو حکومت په رسمیت نه دی پېژندلی، دوی د سرحدونو پر مدیریت، د ترهګرۍ پر ضد د مبارزې، سوداګرۍ او بشري ملاتړ په برخو کې د طالبانو له حکومت سره تماسونو ته دوام ورکړی دی.

د اسراییل پوځ د چهارشنبې په ورځ وویل چې د یمن له خوا یو توغول شوی توغندی یې کشف او شنډ کړی دی.

حوثي وسله والو چې د ایران له ملاتړه برخمنه ډله ده، د غزې د جګړې له پيله وخت نا وخت د اسراییل په لور توغندي ویشتلي دي.

حوثیان وایي، دا ډول بریدونه د فلسطینیانو د ملاتړ په هدف ترسره کوي.

اسراییل هم د دغو بریدونو په ځواب کې په یمن کې د حوثیانو سنګرونه ویشتلي دي.

د حوثي سرچینو په باور، د تیرې یکشنبې په ورځ پر صنعا د اسراییل په برید کې لږ تر لږه ۶ تنه ووژل شول او څه باندې ۸۰ نور ټپیان شول.

استرالیا ایران د یهودانو ضد دوو بریدونو کې په لاس لرلو تورن کړی او اعلان یې کړی چې د ایران سفیر یې له کانبرا څخه اخراج کړی دی.

د استرالیا صدر اعظم انتوني البانیزي پرون سه شنبه ویلي، د هیواد امنیتي ادارو یې معلومه کړې چې ایران په استرالیا کې دیهودانو ضد دوو بریدونو کې لاس لري.

یو برید په سیدني کې «لوئیس کانتیننتال کیچن» رستورانت باندې شوی و چې ترڅ کې یې رستورانت ویجاړ او د اور لمبه شوی و.

بل هغه ۲۰۲۳ کال کې په ملبورن کې د یهودانو یوې کنیسې باندې شوی و.

له دې سره همهاله استرالیا تهران کې خپل سفارت رخصت کړی او کارکوونکي یې دریم هېواد ته انتقال کړي دي.
د ایران د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي د استرالیا دا پریکړه سیاسي بللې، خو ډیر جزیات یې نه دي ورکړي.

جرمني د هغو یوشمیر افغانانو د منلو پروسه پیلوي چې دا مهال په پاکستان کې د ډيپورت له خطر سره مخامخ دي.
فرانس پریس دا خبره پرون سه شنبه ( د سنبلې ۴مه) د جرمني د یوې دولتي سرچینې په حواله کړې ده.

د جرمني دولتي سرچینې ویلي، هغه افغانان به په تدریجي ډول جرمني ته ولیږدول شي چې محکمې له قانوني پلوه د جرمني د ویزې وړ بللي دي.

دا اعلان داسې مهال کیږي چې د جرمني د بشري حقونو یوه کمشنر تازه د کورنیو چارو له وزارته وغوښتل چې پاکستان کې د جرمني په تمه میشتو افغانانو ته ژر تر ژره ویزې ورکړي.
شاوخوا دوه زره افغانان چې جرمني د پنا ژمنه ورکړې دا مهال پاکستان کې له فشارونو سره مخامخ دي او د جرمني خبري اژانس څو ورځې وړاندې راپور ورکړ چې له دې ډلې ۲۱۰ افغانستان ته ډیپورت شوي دي.

په جرمني کې د نوي حکومت په رامنځته کېدو سره د کډوالو تګلارې سختې شوې او دې کار د هغو افغانانو د لېږد چارې هم ټکنۍ کړې چې جرمني د پنا ژمنه ورکړې ده.

د جرمني څارنوالانو یو ۲۴ کلن افغان د دوو کسانو د قتل او ۴۴ نورو د قتل په هڅه تورن کړی دی.

د جرمني خبري اژانس ( ډي.پي.اې) لیکلي، تورن کس په تیره فبروري میاشته کې په مونیخ کې د کارګرانو د حقونو په پار راوتلي لاریون باندې موټر خیژولی.

څارنوالانو پرون سه شنبه د خپلې پریکړې په اعلامیه کې ویلي چې تورن کس د مذهبي انګیزې له مخې دا کار کړی دی او دوی دا شک هم څرګندوي چې ممکن له اسلامي دولت ډلې یا بلې ترهګریزې ډلې سره به تړاو ولري.

تورن کس چې نوم یې اخیستل شوی نه دی دا مهال په توقیف کې د محکمې پریکړې ته په تمه دی او معلومه نه ده چې څه ډول سزا به ورته واورول شي.

جرمني کې تیر کال څو داسې تاوتریخجنې پيښې وشوې چې عاملان یې افغان کډوال وو.

د امریکا په اوریګان ایالت کې د اورلګیدنې له کبله یو شمیر کورونو اور اخیستی او په زرهاوو نورو د سوځیدو له ګواښ سره مخ دي.

د سیمې اوسیدنکو ته پرون دوشنبې د تخلیې امر شوی دی.

د چارواکو په خبره، دا اورلګیدنه چې د وچې او ګرمې هوا له کبله رامنځته شوي اوسمهال د اوروژنې کارکوونکو یو څه مهار کړې ده.

له وړاندې د امریکا په بیلابیلو ایالاتونو کې د اورلګیدنې له کبله په زرهاوو کورونه سوځیدلي وو.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ وايي، "سږکال غواړم د شمالي کوریا له مشر کیم جونګ اون سره وګورم".

هغه پرون دوشنبې په سپینه ماڼې کې خبریالانونو ته وویل، له کیم سره د خبرو اترو لپاره چمتو دی او په مناسب وخت کې به ورسره وګوري.

د رویترز خبري اژانس د راپور له مخې، ولسمشر ټرمپ په خپله مخکېنۍ دوره کې د کیم جون اون سره لومړنۍ لیدنه په داسې حال کې درلوده چې د امریکا او شمالي کوریا اړیکې کړکیچنې وې.

هغه مهال د دواړو لورو ترمنځ یو سوداګریز تړون هم لاسلیک شوی و، خو د اټومي انرژۍ، پوځي لګښتونو او د تړون په جزیاتو کې دواړو خواوو اختلافات درلودل.

اسراييلي ځواکونو پرون دوشنبې په خان یونس کې پر ناصر روغتون په دوو بریدونو کې ۲۰کسان وژلي دي.

په سیمه کې روغتیايي کارکوونکو وايي، له لومړي برید وروسته سیمه ته د روغتیايي کارکوونکو او خبریالانو له رسیدو سره سم دویم برید وشو چې لږ تر لږ ۲۰کسان په کې ووژل شول.

د اسوشیېټېډ پرېس خبري اژانس د راپور له مخې، په وژل شویو کې پنځه خبریالان هم شامل دي.

په خبریالانو کې ۳۳کلنې مریم داګا له اسوشیېټېډ پرېس خبري اژانس سره د خبریالې په توګه کار کاوه.

د اسراییلو د صدراعظم بنیامین نتانیاهو دفتر دغه برید "یو غمجنه پېښه" بللې او ویلي یې دي چې پوځ یې د برید د څېړلو په حال کې دی.

په کابل کې د اندراګاندي روغتون داکټران وايي، " په تیرو دوو میاشتو کې د ماشومانو ترمنځ خوارځواکۍ د نورو وختونو پرتله زیاته شوې ده".

د دغه روغتون داکټرانو پرون دوشنبې د افغانستان کورنیو رسنیو سره خبرو کې ویلي،" په هرو لسو ماشومانو کې درې يې د سختې خوارځواکۍ له کبله بستریږي".

له دې وړاندې د ملګرو ملتونو د خوړو نړیوال پروګرام او یو شمیر نورو نړیوالو سازمانو په خپلو راپورونو کې ویلي وو چې په افغانستان کې څه باندې درې نیم میلیونه له پنځو کالونو کم عمره ماشومان په خوارځواکۍ اخته دي.

د دغو نړیوالو ادارو په ټکو، څه باندې یو اعشاره دوه میلیونه امیندواره او شیدې ورکوونکي میندې هم د خوارځواکۍ له جدي ګواښ سره مخ دي.

د بشري مرستو رسونکي ادارې وايي، د امریکا او نورو نړیوالو د مرستو په بندیدو سره دغو خوارځواکو ماشومانو او میندو ته رسیدنه ستونزمنه شوې ده.