د ملګرو ملتونو امنیت شورا نن (دوشنبه، د کب ۲۷مه) د افغانستان د وضعیت په اړه غونډه کوي.

په یوه راپور کې چې پرون د امنیت شورا پر ویبپاڼه خپور شو ویل شوي چې د وړاندیز شوي پریکړه لیک د مسودې له مخې د یوناما ماموریت به د ۲۰۲۶ کال د مارچ تر ۱۷ مې پورې وغځول شي. د راپورله مخې د دې پریکړه لیک د مسودې په متن کې په افغانستان کې د یوناما په دندو او لومړیتونو کې کوم بدلون نه دی راغلی او د دې شورا ټولو غړو یې ملاتړ کړی دی.

بشري حقوق په تېره د ښځو او نجونو حقونه، سوله او امنیت، د افغانستان اقتصادي او بشري وضعیت، تروریزم، مخدر مواد، د سپکو او درنو وسلو قاچاق، د کورنیو بې ځایه شویو او کډوالو او د طبیعي پيښو اغیز هغه موارد دي چې د یوناما ماموریت په افغانستان کې تمرکز پرې کوي. یوناما خپل ماموریت د یوه بل کال لپاره داسې مهال غځوی چې پر افغانستان د طالبانو د واکمنۍ څه باندې درې نیم کاله اوښتي دي خو سرپرست حکومت یې د نړۍ هیڅ هیواد تراوسه په رسمیت نه دی پیژندلی.

له بشري حقونو او په تېره د ښځو له حقونو سرغړونې د طالبانو د حکومت د رسمیت پیژندنې پر وړاندې لوی خنډ بلل کیږي.

د طالبانو د پاسپورت ریاست اعلان کړی چې له دې وروسته درې ډلې کسانو ته پاسپورټ نه ورکوي.
دغه ریاست پرون شنبه یوه خبرپاڼه کې دغه ډله کسان جزایي قضیه درلودونکي، بې سرپرسته ماشومان او ممنوع الخروج شوي افغانان یاد کړل.

په افغانستان کې د طالبانو له واکمنۍ وروسته پاسپورت ته د خلکو غوښتنه زیاته شوې او د پاسپورټ ویش له لومړي سره له ډیرو ستونزو او کړاوونو سره مخامخ وو.

له افغانستانه بهر بیا له څو محدودو قونسلګریو پرته په نورو کې لا هم نوي پاسپورټونه نه ویشل کیږي او افغانان د اړتیا لپاره خپل پخواني هغه د سټیکر په لګولو تمدیدوي.

د افغانستان پاسپورت د ۲۰۲۵ کال په ډلبندي کې له عراق او سوریې وروسته په نړۍ کې دریم کم اعتباره پاسپورټ دی.

شمالي کوریا نن یکشنبه د هوایي دفاع دوه نوي توغندي و ازمایل.

د فرانسې خبري اژانس لیکلي، دا ازموینه داسې مهال ترسره شوې چې د شمالي کوریا چارواکي جنوبي کوریا تورنوي چې پر پوله یې نانندرۍ زیاتې کړې دي.

د جنوبي کوریا پوځ پرون وویل، دوی وروسته تر هغه پر پوله اخطاریه ډزې وکړې چې په وینا یې د شمالي کوریا پوله ساتي پر لانجمنې پولې د لنډې مودې لپاره ور اوښتي وو.

د جنوبي کوریا یوه خبري اژانس ( (KCNA راپور ورکړی چې ننني ازمایل شوي توغندي د جګړې عالي وړتیا لري، خو نور جزییات یې نه دي ورکړي.

شمالي کوریا سیمه کې د روسیې، چین او نورو ختیځو قدرتونو متحده ده، خو جنوبي کوریا بیا د متحده ایالتونو او لویدیځ ملاتړ له ځان سره لري.

د امریکا د دفاع وزارت یا پنټاګون پلان لري چې شیکاګو کې د پوځ غړي ځای پر ځای کړي.

دا ګام داسې مهال پورته کیږي چې ولسمشر ډونالډ ټرمپ غواړي په دغه ښار او شاوخوا سیمو کې یې جرمونه، بې کوره کسان او بې اسناده کډوال وځپي.

رویټرز خبري اژانس د شنبې په ورځ ناوخته د واشنګټن پوست په حواله لیکلي چې په لومړي ګام کې ممکن د سپتمبر په لومړیو کې د ملي ګارد څو زره سرتیري شیکاګو ته واستول شي.

په تیره جون میاشت کې په لاس انجلس کې د ناقانونه کډوالو د نیولو او هلته د پاریدلو مظاهرو د کنټرول لپاره هم یاد ښار ته د ملي ګارد ځواکونه استول شوي وو چې هغه مهال دې اقدام د یوشمیر امریکایي سیاستوالو نیوکې وپارولې.

د ایران امنیتي ځواکونه وایي چې په نارامه سیستان-بلوچستان ولایت کې یې " اسراییل سره د تړلې یوه ترهګریزې ډلې" شپږ غړي وژلي دي.

فرانس پریس پرون شنبه د ایرانا خبري اژانس په حواله ویلي چې دغه کسان له پولیسو سره د ډزو په تبادله کې وژل شوي، خو د پیښې کره ځای او وخت یې نه دی ذکر کړی.

سیستان-بلوچستان چې له افغانستان او پاکستان سره ګډه پوله لري، وخت نا وخت د ایراني امنیتي ځواکونو او وسله والو ډلو او قاچاق وړونکو ترمنځ د بریدونو شاهد وي.

خبر کې راغلي چې وژل شوي ترهګر بهرني اتباع دي، خو هویت یې نه دی څرګند شوی.

سیستان بلوچستان کې څو ورځې وړاندې یوه برید کې لږ تر لږه پنځه پولیس ووژل شول چې مسولیت یې جیش العدل ډلې ومانه.

جیش العدل د بلوڅانو جدایي غوښتونکې مذهبي ډله ده.

د بریتانیا د کورنیو چارو وزیره ایوېت کوپر وایي، د هغو کسانو د اخراج لړۍ چټکوي چې دغه هېواد کې یې د پنا غوښتنې رد شوې دي.

د جرمني خبري اژانس ( ډي.پې.اې) د شنبې په ورځ ناوخته د نوموړې په حواله ویلي چې د پناغوښتونکو د قضیو د بیا کتنې اوسنی سیستم له پخوا نه ورته په میراث پاته دی او دې ته د منلو وړ نه دی.

دا مهال د افغانانو په ګډون شاوخوا ۵۱ زره کسان بریتانیا کې میشت دي چې د پنا لومړنۍ غوښتنې یې رد شوي او اوس بیا ارزونې ته په تمه دي.

خبر کې راغلي چې دا ګام د پناغوښتنې په بهیر کې د بریتانیا د پام وړ فشارونه ښيي.

بریتانوي چارواکو ویلي، هغه کسان چې د پناغوښتنې یې رد شوي د دوی په هوټلونو کې دیره دي او د لګښت بیه یې د بریتانیا مالیه ورکوونکي پرې کوي.

بریتانیا له ځینو اروپایي هېوادونو څخه په الهام اخیستنې سږکال د کډوالۍ په سیستم کې د ځینو اصلاحاتو غوښتنه وکړه.

د روسیې دفاع وزارت وایي، ځواکونو یې د اوکراین د ختیځې سیمې دونتڅک دوه کلي نیولي دي.

دغه وزارت نن شنبه ( د سنبلې لومړۍ نیټه) پر خپل ټیلګرام چینل لیکلي چې دا کلیدي کلي هغه سړک ته نژدې دي چې د اوکرایني پوځ د لوجستیک یوې اډې ته غځیدلی.

پر اوکراین د روسیې له خوا پوځي فشار داسې مهال په زیاتیدو دی چې په نړیواله کچه د دغې جګړې پای ته رسیدو ته هڅې ګړندۍ شوي دي.

د اوکراین پوځ د دغو کلیو د له لاسه وتلو په اړه څه نه دي ویلي، خو تایید کړې ده چې تیره شپه روسیې پر دغه هېواد شاوخوا پنځوس بې پیلوټه الوتکې توغولي چې دیرش یې دوی کشف اوشنډې کړي.

د بریتانیا حکومت په لندن کې د چین له خوا د یوه لوی سفارت د جوړونې د تایید پلان تر اکتوبر میاشتې پورې ځنډولی دی.

ټاکل شوې وه دغه پلان د راتلونکې سپتمبر په نهمه تایید شي.

چین غواړي "ټاور آف لندن" ته نژدې د یوه دوه سوه کلنې تاریخي ودانۍ په انګړ کې لوی سفارت جوړ کړي، خو له تیرو دریو کلونو راهیسې د ځایي خلکو، پارلمان او فعالانو د مخالفت له کبله دا کار ځنډول شوی دی.

رویټرز لیکلي، بریتانوي سیاستوالو او دغه راز متحده ایالتونو خبرداری ورکړی چې چین ممکن له دغه ځایه " د جاسوسۍ د اډې" په توګه کار واخلي.

چین بیا وایي، کوربه هېوادونه د ژمنو له مخې باید د دیپلوماتیکو ادارو د جوړښت ملاتړ وکړي.

چین ۲۰۱۸ کال کې لندن کې د خپل سفارت د نوې ودانۍ لپاره ځمکه واخیسته چې ۲۰۲۲ کال کې یې ورغوي.

د جرمني حکومت د بشري حقونو کمشنیر لارز کستیلوسي د کورنیو چارو له وزارته غوښتي چې پاکستان کې جرمني ته د تګ په تمه میشتو افغانانو ته ویزې ورکړي.

نوموړي د جمعې په ورځ پر خپله ایکس پاڼه ولیکل، ایتلافي حکومت د کډوالۍ په یوه منظم او بشردوستانه پروګرام سلا شوی.

هغه ویلي چې د افغانانو د قضیو ( اوږدمهاله څیړنه) له دغې تګلارې سره اړخ نه لګوي او په خبره یې د هغوی چارې باید ګړندۍ شي.

د جرمني خبري اژانس د هغه په حواله لیکلي، که څوک د ناقانونه کډوالۍ مخه نیسي، باید د قانوني کډوالۍ دروازې خلاصې پریږدي.

شاوخوا ۲ زره افغانان جرمني ته د تګ په تمه په اسلام اباد کې دیره دي او جرمن چارواکو ویلي چې له دې ډلې ۲۱۰ یې افغانستان ته ډیپورت شوي دي.

په اسلام اباد کې د طالبانو د حکومت د یوشمیر مخالفانو پلان شوې غونډه ځنډیدلې ده.

د افغانستان لپاره د ښځو ( Women for Afghanistan ) یوې ټولنې چې له جینوا څخه فعالیت کوي او یوشمیر نورو رسنیو ویلي چې دا غونډه د سپتمبر وروستۍ اونۍ ته ځنډیدلې.

د دغې دوه ورځنۍ غونډې د ځنډ لامل لا روښانه نه دی، خو په راپورونو کې یې د جوړونکو په حواله ویل شوي چې دوی به تر یوې میاشتې پورې غونډې ته ښه چمتوالی ونیسي.

دا غونډه چې د (اګست ۲۵ او ۲۶مې) یعنې د همدې اونۍ دوشنبې او سه شنبې ورځو ته پلان شوې وه، د پاکستان بهرنیو چارو وزارت غیر رسمي بللې او ویلې یې دي، د پاکستان دولت یې کوربه توب نه کوي.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت ویاند شفقت علي خان ویلي، د جنوبي اسیا د څيړنو د یوه پوهنتون له خوا دا غونډه، په خواله رسنیو کې لویه ښکاره شوې.

د پاکستان د بهرنیو چارو د وزارت ویاند وایي، په اسلام اباد کې روانه اونۍ د یوشمیر افغانانو غونډه نه یوه رسمي غونډه ده نه د دولت له لورې رابلل شوې ده.

شفقت علي خان د جمعې په ورځ( د اګست ۲۲ مه) وویل چې یوشمیر خواله رسنیو دا غونډه لویه ښکاره کړې ده خو په حقیقت کې د پاکستان دولت د دې غونډې رسمي کوربه نه دی او د هغې په پلان جوړیدو کې هیڅ ډول نقش نه لري.

د ځینو راپورونو له مخې تمه ده چې د افغان طالبانو د حکومت شپږ دیرش مخالفې سیاسي څیرې، مدني فعالان، د افغانستان د ژغورنې د مقاومت د عالي شورا غړي، همداراز د سولې او عدالت د ملي حرکت یوشمیر استازي د دوشنبې او سې شنبې په ورځو د اسلام اباد په غونډه کې برخه واخلي.

د دې غونډې استازیو ویلي دي چې دوی به په دې دوه ورځنۍ غونډه کې په افغانستان کې د بشري حقونو، د ښځو د حقونو او یوشمیر سیاسي موضوعاتو په اړه بحث وکړي.

ځینو رسنیو بیا په اسلام اباد کې د دې غونډې د ځینو ګډون کوونکو په وینا چې نومونه یې نه دې یاد کړي د دې غونډې د ځنډیدو خبر ورکړی دی.