ځانګړی راپور

دوی د اسلام اباد دا اعلان خورا اندېښمنونکی بولي وايي، پکار ده چې په خپلې دې پرېکړې له سره غور وکړي.

د پاکستان حکومت په دغه هیواد کې میشتو د "پي. او. ار" کارت لرونکو افغان کډوالو ته اعلان کړی چې د اګست تر ورستۍ نېټې پورې له دغه هیواد ووځي.

" هره ورځ، نوی قانون، نوی پلان او نوې پالیسي جوړېږي د افغانانو لپاره. "

دا د مسکا صافۍ خبرې دي چې پاکستان کې زیږیدلې، په ژورنالیزم کې ماسټري لري اوله تېرو شپږو کلونو راهیسې د پاکستان له خیبر پښتنخوا ایالت، پېښور ښاره له بېلابیلو رسنیو سره د خبریالې په توګه کار کوي.

د مسکا کورنۍ ډیره پخوا پاکستان ته کډواله شوې او د "پي. او. ار" په نوم د کډوالۍ کارت لري.

مسکا وايي، د پاکستان حکومت دا پرېکړه چې دوی باید له دغه هیواد ووځي، ورته ډېره ننګونکې ده" زما په شان ګڼ شمیر خبریالان او خبریالانې دي چې په پاکستان کې ژوند کوي، که ډېرې ګټي که کمې ګټې حد اقل د خپل ژوند چار یې سمبالې کړي، د پاکستان دا پرېکړه زمونږ لپاره ډیره زیاته ننګونکي ده، افغانستان ته د دغه افغانانو لېږدول د دوی ژوند له ستر ګواښ سره مخ کوي، او دا ګواښ مونږ یوازې امنیتي ګواښ نه بولو، بلکې اقتصادي، ټولنیز او بشري ګواښ دی ."

د پاکستان حکومت په دغه هیواد کې میشتو د "پي او ار" کارت لرونکو افغان کډوالو ته اعلان کړی چې د اګست تر اخرې نېټې پورې له دغه هیواد ووخي.

میهن جان د "پي او ار" کارت لرونکی بل افغان خبریال دی، د ده کورنۍ هم لسیزې مخکې پاکستان ته کډواله شوې او دی هم په همدغه هیواد کې زېږدلی دی.

میهن جان وايي، افغانستان کې په رسنیو بندیزونه دي او اوس چې دوی ته د ستنېدو ویل شوي، د خپل راتلونکي په اړه فکر وړي دي" هلته په افغانستان کې په بیلابیلو رسنیو بندیزونه لګېدلی دي، کوم خبریالان چې دلته دي د خپلو راروانو ورځو په اړه ډیر تشویش لري."

احسان الله احمدزی بیا د پاکستان په پلازمینه اسلام اباد کې اوسېږي.

دی هم چې د "پي او ار" کډوالۍ کارت لري وايي همدې هیواد کې زېږېدلی دی او له تیرو څلورو کلونو راهیسې یې له بېلابیلو رسنیو سره کار کړی دی.

احسان الله هم وايي، نن، سبا د پاکستان حکومت دې پرېکړې چې د اګست تر ورستۍ نېټې باید دا هیواد پرېږدي سخت اندېښمن کړی دی" د پي، او، ار کارتونو د اېستلو موضوع ده، ډېره جدي موضوع ده، مونږ ډېر ورسره په رواني لحاظ په تکلیف کې یو، د پاکستان حکومت وايی چې مونږ افغانان وباسو له پاکستان څخه، په افغانستان کې تاسې ته معلوم دی چې د رسنیو کار محدود دی، د سانسور له مشکلاتو سره مخ دي، نو دغه مشکلات دي، ګورو چې مخ کې به نور څومره زیاتېږي ."

دا خبریالان او رسنیز کارکوونکي د پاکستان له حکومت غواړي چې په خپلې دې پرېکړې له سره غور وکړي.

دا چې په دغه هیواد کې څومره د"پي او ار" کارت لرونکي افغان خبریالان او رسنیز کارکوونکي شته کره شمیر یې نه دی معلوم خو د دغه کارت لرونکو ټولو افغان کډوالو شمیر ۱ عشاریه ۴ میلیونه ښودل شوی دی.

مخکې تر دې د "پي او ار" کارت درلودونکو یو شمیر افغان هنرمنداو او د بېلابیلو نورو برخو فعالینو هم ازادي راډیو سره په خبرو کې په دې اړه اندېښنه څرګنده کړې وه او د پاکستان له حکومت یې غوښتي وو چې حد اقل زیانګالي او له خطر سره مخ کسان افغانستان ته ستانه نه کړي.

د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمېشنرۍ هم د اګست په شپږمه په یوه اعلامیه کې د پاکستان له حکومت وغوښتل، د هغو کسانو له جبري ایستلو ډډه وکړي، چې د اعلامیې په ټکو لا هم ملاتړ ته اړ دي.

په ورته وخت کې افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د بشري حقونو ځانګړي راپور ورکوونکي ریچارد بنیټ هم په همدې ورځ ویلي وو چې ډله ییزې او عجولانه ستنېدنې د خوندیتوب اړتیاوې زیاتوي او د بې ثباتۍ خطر لري.

پاکستان په ۲۰۲۳ کال کې له دغه هېواده د افغان کډوالو د ایستلو لړۍ پیل کړې ده.

د ملګرو ملتونو د بشري چارو د همغږۍ دفتر (اوچا) د جولای په ۲۷مه په یوه خبرپاڼه کې ویلي و چې یوازې د روان زېږدیز کال له پیله د جولای تر ۱۹مې نېټې پورې درې لکه او ۴۰ زره افغانان له پاکستانه افغانستان ته ستانه شوي دي.

یوټیوپ چلونکی انصار وایي د ګیمونو یوټیوپ چینل لري او اړ دی چې د ورځې څو ساعته په پرله پسې ډول له غوږۍ یا هیډفون استفاده وکړي.

دی وايی له کابو شپږ میاشتو راهیسې دا کار کوي.

دی چې شل کلن دی او فرانسه کې اوسېږي ازادي راډیو ته یې وویل، چې کومې اړتیا لپاره یې کاروي" اېديت او ګیم، کومه ویديو چې اېډېټوم د خپل ټیک ټاک چینل یا یوټیوپ لپاره، کار مې دې باید چې ورنه استفاده وکړم . "

په بلجیم کې میشت افغان ځوان ۲۵ کلن خوشحال بیا وايي، دی له درې کلونو راهیسې غوږۍ کاروي خو د اړتیا پر مهال، یوازې چې کله بهر وځي او عامه ترانسپورت کې وي" زه غوږۍ استفاده کوم د ضرورت په وخت کې، مثلاً په بس کې یا د موټر چلولو او بایسکیل چلولو پر مهال، هغه هم کله چې ماته زنګ راشي، ډیره یې نه استفاده کوم ."

د پلازمینې کابل اوسېدونکی ۲۲ کلن نوید بیا وايي، دی تقریبا له یو کال د ډیرې مودې راهیسې ورځ کې درې، څلور ساعته غوږۍ کاروي او ډیره موسیقي په کې اوري.

نوموړی زیاتوي چې له دې امله یې غوږنو یو څه تکلیف هم پیدا کړی دی" زه که بهر وم که دفتر کې ایرفون استفاده کوم، موسیقي په کې اورم هغه هم په لوړ غږ، اوس مې غوږونو یو څه مشکل پیدا کړی، کم شنوايی او ښارښت، ډاکټر ته مې چې مراجعه وکړه هغه راته وویل چې دا له ایرفون د ډیرې او ناسمې استفادې تاثیر دی. "

غوږۍ یا ایرفون نن، سبا په بیلابیلو جوړښتونو او ډولونو سره له ګرځنده تیلفون دېره استفاده کېږي، چې ډیری کارونکي یې هم ځوانان دي.

خو د غوږونو یو شمیر متخصص ډاکټران وايي، په پرله پسې ډول ډیره او په لوړ غږ استفاده ورنه غوږنو ته بېلابیلې ستونزې پیدا کولای شي.

له دې ډلې د پوهنتون استاد او د غوږنو متخصص ډاکټر، پوهنیار توفیق احمد مشکاني ازادي راډیو ته وویل" اورېدل او د غوږنو اساسي جوړښتونه زیانمنوي، د غوږ عصب هم تخریبولای شي، د غوږ پانل هم اغېمنولای شي او د طبیعي افرازاتو د راوتلو مخه نیسي، یا د غوږ دیوال تخریش پیدا کوي او کیدای شي د التهاب لامل یې شي."

نوموړی ټینګار کوي چې د غوږۍ یا ایرفون په استفاده کې باید افراط ونشي او د ۶۰ تر ۶۰ قانون په کې مرعات شي، یعنې دا چې، غوږۍ باید باید په پرله پسې ډول له ۶۰ دقیقو ډیره استفاده نشي او کوم څه چې په کې اورېدل کېږي هم د غږ اندازه یې باید له ۶۰ سلنې تېټه وي.

دې غوره ګني چې د ایرفون پر ځای له هدفون استفاده وشي هغه چې د غوږ په منځ کې نه بلکې د غوږ په سر استفاده کېږي.