ناټو وايي، په افغانستان کې د تاوتریخوالي اوسنۍ لوړه کچه چې په ځانګړې توګه د افغان امنیتي او دفاعي ځواکونو پر وړاندې د طالبانو د حملو په نتيجه کې ده، د منلو وړ نه‌ده.

ناټو ائتلاف پرون ماخوستن په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې تاوتریخوالی د بې‌ثباتۍ لامل کېږي او د سولې پروسه تر پوښتنې لاندې راولي.

په اعلامیه کې له ټولو خواوو غوښتل شوي چې ژر تر ژره هغه مسایل حل کړي چې د سولې د بین‌الافغاني خبرو پر وړاندې خنډ ګڼل کېږي.

ناټو ته د امریکا سفیرې کې بیلي هاچیسن پرون پر خپله ټويټرپاڼه د ناټو ائتلاف د دې دريځ د ملاتړ ترڅنګ ویلي، وخت رارسېدلی چې طالبان نور تاوتریخوالي ته د پای ټکی کېږدي.

دا وايي، امریکا، ناټو او زموږ متحدان له ټولو لورو غواړي چې د بین‌الافغاني خبرو پر وړاندې پاته خنډونه لیرې کړي چې د سولې پروسه پر مخ لاړه شي.

د افغانستان جمهوري ریاست وايي، له طالبانو سره سولې ته‌یې لومړیتوب ورکړی.

خو د ولسمشر د ویاند صدیق صدیقي په وینا، طالبانو له امریکا سره په موافقه کې کړې ژمنې په بشپړه توګه نه‌دي عملي کړي.

ذبیح‌الله مجاهد بیا چې ځان د وسله‌والو طالبانو ویاند معرفي کوي، د سې شنبې په ورځ په یوه اعلامیه کې ویلي، د افغان ځواکونو د عملیاتو په غبرګون کې جګړه زیاته شوې ده.

ده همداراز ادعا کړې چې د فبرورۍ په ۲۹مه د سولې د موافقې تر لاسلیک وروسته امریکايي ځواکونو د افغان ځواکونو له الوتکو په استفاده د دوی پر کسانو او ملکیانو هوايي بمبارۍ کړې دي.

امریکايي ځواکونو دا ادعا نه‌ده تأیید کړې. په وروستي مورد کې د سمنګان ولایت پر ایبک ښار د دوشنبې په ورځ د خونړۍ حملې مسؤلیت وسله‌والو طالبانو واخیست.

په دې حمله کې د افغان چارواکو په وینا د ملي امنیت د ۱۱ کارکوونکو په ګډون ۱۳ کسان ووژل شول او شااوخوا ۷۰ نور ټپيان شول.

راشد خان به راتلونکې میاشت د اسیا د شل اوریزو لوبو جام کې د افغانستان د ټیم چې ځواکمن سپنران لري مشري وکړي.

د دغه ټورنمنټ لپاره د ټیم په تشکیل کې چې د یکشنبې ورځ په اعلان شو نوی سپنر الله محمد غضنفر هم شامل دی.

د کپټان راشد خان ترڅنګ تجربه لرونکي سپنران ، محمد نبي ، نور احمد او مجیب الرحمن هم دافغانستان ټیم ته ځواک او تجربه بښي.

فضل الحق فاروقي ، عظمت الله عمرزی، نوین الحق او ګلبدین نایب د افغانستان په لوبډله کې د تیز بالینګ څلور انتخابونه دي.

ابراهیم ځدراڼ ، رحمن الله ګربز ، صدیق الله اتل او کریم جنت دافغانستان بیټنګ لاین پیاوړی کوي.

افغانستان په B ګروپ کې له بنګله دیش ، هانګ کانک او سیریلانکا سره دی.

هند، پاکستان ، عمان او کوربه هیواد متحد عربي امارات په A ګروپ دي.

د آسیا جام لوبې د سپتمبر له ۹ تر ۲۸ پورې په متحدو عربي اماراتو کې ترسره کیږي.

افغانستان د جام تر لوبو مخکې ، پاکستان ، او عربي اماراتو سره درې اړخیزې لوبې کوي چې د راتلونکې جمعې په ورځ په شارجه کې پیلیږي.

د افغانستان په یوولسو ختیځو ،شمال ختیځو او جنوبي ولایتونو کې نن د سختو بارانونو او ناڅاپي سیلابونو اټکل شوی دی.

د طالبانو ترواک لاندې د ترانسپورت او هوايي چلند وزارت د هوا پیژندنې ریاست د معلوماتو له مخې په نورستان ، کنر، لغمان، کاپیسا، ننګرهار ، لوګر ، خوست، پکتیا ، پکتیکا ، غزني او میدان وردک ولایتونو کې د شدیدو بارانونو او سیلابونو د احتمال اټکل شوی دی.

په ځینو یادو ولایتونو کې د تیرې اونۍ بارانونو او سیلابونو له امله ۴ کسه مړه او لسګونه کورونه ویجاړ یا زیانمن شول.

دغه راز چارواکو د سلګونو جریبه کرنیزو ځمکو او باغونو د ویجاړي خبر ورکړ او وویل چې په مجموع کې ۳۵۳ کورنۍ اغیزمنې شوې دي.

د طالبانو د پاسپورت ریاست اعلان کړی چې له دې وروسته درې ډلې کسانو ته پاسپورټ نه ورکوي.
دغه ریاست پرون شنبه یوه خبرپاڼه کې دغه ډله کسان جزایي قضیه درلودونکي، بې سرپرسته ماشومان او ممنوع الخروج شوي افغانان یاد کړل.

په افغانستان کې د طالبانو له واکمنۍ وروسته پاسپورت ته د خلکو غوښتنه زیاته شوې او د پاسپورټ ویش له لومړي سره له ډیرو ستونزو او کړاوونو سره مخامخ وو.

له افغانستانه بهر بیا له څو محدودو قونسلګریو پرته په نورو کې لا هم نوي پاسپورټونه نه ویشل کیږي او افغانان د اړتیا لپاره خپل پخواني هغه د سټیکر په لګولو تمدیدوي.

د افغانستان پاسپورت د ۲۰۲۵ کال په ډلبندي کې له عراق او سوریې وروسته په نړۍ کې دریم کم اعتباره پاسپورټ دی.

د جرمني حکومت د بشري حقونو کمشنیر لارز کستیلوسي د کورنیو چارو له وزارته غوښتي چې پاکستان کې جرمني ته د تګ په تمه میشتو افغانانو ته ویزې ورکړي.

نوموړي د جمعې په ورځ پر خپله ایکس پاڼه ولیکل، ایتلافي حکومت د کډوالۍ په یوه منظم او بشردوستانه پروګرام سلا شوی.

هغه ویلي چې د افغانانو د قضیو ( اوږدمهاله څیړنه) له دغې تګلارې سره اړخ نه لګوي او په خبره یې د هغوی چارې باید ګړندۍ شي.

د جرمني خبري اژانس د هغه په حواله لیکلي، که څوک د ناقانونه کډوالۍ مخه نیسي، باید د قانوني کډوالۍ دروازې خلاصې پریږدي.

شاوخوا ۲ زره افغانان جرمني ته د تګ په تمه په اسلام اباد کې دیره دي او جرمن چارواکو ویلي چې له دې ډلې ۲۱۰ یې افغانستان ته ډیپورت شوي دي.

په اسلام اباد کې د طالبانو د حکومت د یوشمیر مخالفانو پلان شوې غونډه ځنډیدلې ده.

د افغانستان لپاره د ښځو ( Women for Afghanistan ) یوې ټولنې چې له جینوا څخه فعالیت کوي او یوشمیر نورو رسنیو ویلي چې دا غونډه د سپتمبر وروستۍ اونۍ ته ځنډیدلې.

د دغې دوه ورځنۍ غونډې د ځنډ لامل لا روښانه نه دی، خو په راپورونو کې یې د جوړونکو په حواله ویل شوي چې دوی به تر یوې میاشتې پورې غونډې ته ښه چمتوالی ونیسي.

دا غونډه چې د (اګست ۲۵ او ۲۶مې) یعنې د همدې اونۍ دوشنبې او سه شنبې ورځو ته پلان شوې وه، د پاکستان بهرنیو چارو وزارت غیر رسمي بللې او ویلې یې دي، د پاکستان دولت یې کوربه توب نه کوي.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت ویاند شفقت علي خان ویلي، د جنوبي اسیا د څيړنو د یوه پوهنتون له خوا دا غونډه، په خواله رسنیو کې لویه ښکاره شوې.

د پاکستان د بهرنیو چارو د وزارت ویاند وایي، په اسلام اباد کې روانه اونۍ د یوشمیر افغانانو غونډه نه یوه رسمي غونډه ده نه د دولت له لورې رابلل شوې ده.

شفقت علي خان د جمعې په ورځ( د اګست ۲۲ مه) وویل چې یوشمیر خواله رسنیو دا غونډه لویه ښکاره کړې ده خو په حقیقت کې د پاکستان دولت د دې غونډې رسمي کوربه نه دی او د هغې په پلان جوړیدو کې هیڅ ډول نقش نه لري.

د ځینو راپورونو له مخې تمه ده چې د افغان طالبانو د حکومت شپږ دیرش مخالفې سیاسي څیرې، مدني فعالان، د افغانستان د ژغورنې د مقاومت د عالي شورا غړي، همداراز د سولې او عدالت د ملي حرکت یوشمیر استازي د دوشنبې او سې شنبې په ورځو د اسلام اباد په غونډه کې برخه واخلي.

د دې غونډې استازیو ویلي دي چې دوی به په دې دوه ورځنۍ غونډه کې په افغانستان کې د بشري حقونو، د ښځو د حقونو او یوشمیر سیاسي موضوعاتو په اړه بحث وکړي.

ځینو رسنیو بیا په اسلام اباد کې د دې غونډې د ځینو ګډون کوونکو په وینا چې نومونه یې نه دې یاد کړي د دې غونډې د ځنډیدو خبر ورکړی دی.

د بخښنې نړیوال سازمان خبرداری ورکړ چې د کډوالو لپاره د بریتانیا نوې تګلارې د دې سبب شوې دي چې په دغه هیواد کې د افغانستان او څو نورو هیوادونو د اتباعو لپاره د پناه غوښتنې شمیرې په چټکۍ سره راټیټې شي.

د بخښنې نړیوال سازمان د جمعې په ورځ څرګنده کړه چې سږکال یوازې څلور څلویښت فیصده افغانانو ته پناه ورکړل شوې ده او پروسږکال دا فیصدي اته نوي ته رسیده.

د دې سازمان په وینا د ایرانیانو د پناه اخیستو کچه هم ټیټه شوې همداراز سږکال د یوشمیر نورو هیوادونو لږ کسان په بریتانیا کې د کډوالو په توګه منل شوې دي.

د بخښني د نړیوال سازمان د کډوالو د حقونو د برخې مشر سټیف والډز سیمونډز د بریتانیا د حکومت نوې پالیسۍ نیمګړې او غیرعادلانه وبللې، ده خبرداری ورکړ چې په دې ډول به په زرګونو پناه غوښتونکي له خطر سره مخامخ شي.

بریتانیا د تیرو کلونو په پرتله خپلې تګلارې سخته کړې دي او په دې لړ کې د بریتانیا وروستۍ پریکړه دا ده چې د اګست له پیله چې په غیرقانوني ډول کوم کډوال له فرانسې بریتانیا ته داخل شوی دی، هغه یې بیرته فرانسې ته استولي دي.

د بغلان په دوشي ولسوالي کې د یوه مسافر وړونکي سرویس او بل موټر د ټکر له امله څلرویشت کسان ټپیان شوې دي.

دا ټکر تیره شپه د دوشي ولسوالي د سنګ سلاخ مکتب په سیمه کې وشو.

د بغلان د پولیسو قومانداني په یوه مطبوعاتي اعلامیه کې لیکلي چې دا پیښه هغه وخت رامنځته شوه کله چې یو ۵۸۰ بس له پلخمري څخه کابل ته روان و چې له یوې لارۍ سره ټکر شو.

ټپیان، چې نارینه، ښځې او ماشومان پکې شامل دي، د دوشي ولسوالۍ امبولانسونو او ځینو شخصي موټرو لخوا د بغلان ولایتي روغتون ته لیږدول شوي دي. د یو شمیر کسانو روغتیايي حالت نازک ښودل شوی دی.

دا ټکر دوه ورځې وروسته له هغه وشو چې په هرات ولایت کې د مسافر وړونکي بس او یوې لارۍ د ټکر له امله ۷۹ کسان مړه شول.

د امریکا د ملي استخباراتو ادارې د افغانستان لپاره د امریکا د پخواني ځانګړي استازي توماس ویسټ امنیتي اجازه لغوه کړه. ښاغلی ویسټ اوس د سنا د بهرنیو اړیکو په کمیټه کې دنده ترسره کوي.

دی د هغو ۳۷ پخوانیو او اوسنیو امریکایي چارواکو په لیست کې دی چې امنیتي اجازه یې لغوه شوې ده.

د امریکا د ملي استخباراتو ادارې دا کسان تورن کړي چې د شخصي یا ګوندي اهدافو د پرمختګ لپاره یې اطلاعات سیاسي کول، د محرمو اطلاعاتو په خوندي ساتنه کې پاتې راغلي او د استخباراتي تحلیل د مسلکي معیارونو له اصولو سره سم عمل یې نه کاوه.

توماس ویسټ د طالبانو د حکومت تر بیا واکمنۍ وروسته د افغانستان لپاره د امریکا د ځانګړي استازي په توګه وټاکل شو او پروسږکال کال یې په می میاشت کې استعفا ورکړه.

امریکایی ډیپلومات ډان براون د افغانستان لپاره د امریکا د نوي شارژدافیر په توګه نومول شوی دی.

د افغانستان لپاره د امریکا سیاسي ماموریت تیره شپه په خپل ایکس پاڼه (پخوانی ټویټر) کې د ډان براون د ټاکنې خبر ورکړ او وویل چې د شارژدافیرې کارن دیکر کار پای ته ورسیده او ورته وداع وویل شوه.

ډان براون د روان کال د نومبر له میاشتې راهیسې د افغانستان لپاره د امریکا د سیاسي ماموریت مرستیال په توګه کار کاوه.

په افغانستان کې د امریکا سفارت د ۲۰۲۱ کال په اګست کې د طالبانو له واک ته رسیدو وروسته وتړل شو.

په افغانستان کې د امریکا سیاسي ماموریت اوس په قطر کې دی او د افغانستان اړوند چارې له دوحې څخه ترسره کوي.