د طالبانو د کرنې، اوبو لګولو او مالدارۍ وزیر وایي، له روسیې سره د ځینو خوراکي موادو د واردولو په اړه خبرې روانې دي، ځکه چې د ایران جګړې ته اندیښنې شته.

عطا الله عمري رویټرز اژانس ته د جمعې په ورځ په سنټ پیترز بورګ کې د روسیې د اقتصادي غونډې ترڅنګ وویل، موږ په یو شمیر داسې خوراکي موادو تکیه کوو چې له ایران څخه واردیږي او که چیرته هلته ستونزې پيدا شي نو بې له شکه پر افغانستان به اغیزې وکړي.

عمري زیاته کړه چې له روسیې څخه غنم غواړو.

د عمري په مشرۍ د طالبانو پلاوی څلور ورځې مخکې کې د روسی په نړیوال اقتصادي کنفرانس کې د ګډون لپاره سنت پیترز بورګ ته ولاړ. په دې نړیوال کنفرانس کې چې نن پای ته رسیږي؛ د نړۍ د شاوخوا یوسل او څلویښت هیوادونو استازیو برخه اخیستې ده.

د طالبانو د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیرخان متقي د سوریې او ازبکستان د بهرنیو چارو له وزیرانو سره په جلا جلا کتنو کې د دوه اړخیزو همکاریو پر پیاوړتیا خبرې کړې دي.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې دغه لیده کاته په ستانبول کې د اسلامي همکاریو سازمان د ۵۱مې غونډې څنډه کې شوي دي.

خبرپاڼه کې راغلي چې متقي له خپل سوریایي سیال اسد حسن شیبانی سره د تاریخي اړیکو پر پیاوړتیا خبرې کړې دي.

متقي له ازبکستاني سیال بختیار سعیدوف سره پر اقتصادي، ترانزیتي او سوداګریزو اړیکو خبرې کړي دي.

د سیمې او ګاونډ هېوادونه طالبانو سره تعامل لري، خو تراوسه یې د هغوی حکومت په رسمیت نه دی پيژندلی.

بلاروس د ازادې اروپا/ازادۍ راډیو د پخواني خبریال ایهار کراني په ګډون ۱۴ زندانیان ازاد کړي دي.

د ازادۍ راډیو د بلاروسي څانګې دغه پخوانی خبریال ۲۰۲۳ کال کې نیول شوی و چې لامل یې سیاسي انګیزه بلل شوې ده.

د زندانیانو د خوشې کېدو دغه معامله د لتوانیا د حکومت په همکارۍ ترسره شوې ده.

د ازادۍ راډیو مشر سټیفن کاپوس د کراني د خوشې کيدو هرکلی کړی او دې چاره کې یې د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ د هڅو ستاینه کړې.

کاپوس د امریکا د بهرنیو چارو له وزیر، د لیتوانیا له حکومت او نړیوالې ټولنې څخه هم د زنداني خبریالانو د ملاتړ په پار مننه کړې ده.

یو بل را خوشې شوی زنداني د بلاروس د سیاسی مخالفینو یو نوماند سیارهي تیخانوفسکي دی.

تیخانوفسکي ۲۰۲۰ کال کې هغه مهال ونیول شو چې غوښتل یې د بلاروس د واکمن په وړاندې ټاکنیزه مبارزه وکړي.

په بلاروس کې هغه مهال ګڼ شمېر کسان ونیول شول چې ۲۰۲۰ کال ټاکنو کې د دغه هېواد د ځواکمن الکساندر لوکاشینکا د بریا په ضد اعتراضونه وشول.

هغه د ۱۸ میاشتو غیر حاضرۍ وروسته د ۲۰۲۵ کال د اروپا اتلولۍ کې د ډنمارک لپاره بیا لوبې کولو ته چمتو ده.

د ۲۰۲۵ کال د اروپا د ښځو اتلولۍ د جولای په دویمه نیټه په سویس کې پیلیږي.

د ډنمارک د ښځو روزونکې اندري جیګلیټز ویلي نادیه ندیم داسې لوبغاړې ده چې کولی شي د لوبې رُخ بدل کړي.

۳۷ کلنه نادیه ندیم چې د مسلکي فوټبالرې سربیره ډاکټره هم ده، په ۱۲ کلنۍ کې له افغانستانه وتلې.

هغې مخکې په انګلستان کې د مانچسټر سیټي، په فرانسه کې د پاریسنټ ژرمن او په ایټالیا کې د AC میلان لپاره لوبې کړې دي.

پر ایران د اسراییلو په تازه بریدونو کې یو بل لوړپوړی قومندان وژل شوی.

د اسراییلو پوځ ویلي چې د قدس ځواکونو د فلسطین څانګې مشر او د ابوجهاد د بهرنیو عملیاتو قومندان محمد سعید ایزدي یې په قم ښار کې په یوه برید کې وژلی دی.

په قم کې یو بل کس هم وژل شوی چې ایراني رسنیو یو شپاړس کلن ځوان احسان قاسمي بللی.

نن اسراییلو پر اصفهان کې هسته يي سایټونه دوه واره هدف ګرځولي.

د ایران او اسراییلو د بریدونو نهمه ورځ ده.

دواړه خواوو پر یو بل بریدونو ته دوام ورکړی او ګڼو خلکو ته مرګژوبله اوښتې ده.

اسراییلو لسګونه ایراني لوړپوړي قومندانان او جنرالان وژلي چې پرون یې هم د ایران د سپاه د ډرون یا بې پیلوټه الوتکو قومندان امین پورجودکي په اهواز کې وژلی دی.

یوې نړیوالې مرستندویه موسسې خبر ورکړ چې هره ورځ له ایرانه د هرات د اسلام قلعه بندر له لارې شاوخوا پنځه زره افغانان خپل هیواد ته ستنیږي چې یو اصلي دلیل یې د اسراییل او ایران جګړه ده.

د افغانستان لپاره د ورلډ ویژن نړیوالې موسسې د اداري اړیکو د برخې رییس مارک کالډر پرون اسوشتید پریس اژانس ته وویل، ډیری خلک د خوړو او سرپناه موندلو لپاره بیرته افغانستان ته ځي، خو دوی هغه هیواد ته ستنیږي چې پکې لومړني خدمات په بحراني وضعیت کې دي.

تر اوسه دا څرګنده نه ده چې د تیرو نهو ورځو په ترڅ کې چې د ایران او اسراییل جګړه پيل شوې ده له ایران سره پر پوله له نورو لارو څومره افغانان خپل هیواد ته ستانه شوې دي.

د ورلډ ویژن نړیوالې مرستندویه موسسې په وینا د کال له پیله تر اوسه نژدې پنځه لکه افغان کډوال له ایرانه په زوره ایستل شوې دي.

ټاکل شوې ده چې په افغانستان کې د ملګرو ملتو د مرستندویه پلاوي( یوناما) مشره بل سبا د ملګرو ملتو امنیت شورا ته د افغانستان د وضعت په اړه خپل راپور وړاندې کړي.

یوناما په فیسبوکپاڼه کې لیکلي دي چې روزا اوتنبایوا به دا درې میاشتنی راپور د دوشنبې په ورځ د کابل پر وخت د ماښام اووه نیمې بجې په نیویارک کې امنیت شورا ته وړاندې کړي.

یوناما د روان میلادي کال د لومړیو دریو میاشتو په راپور کې دې ته اشارې درلودې چې دا بنسټ په افغانستان کې واکمن طالبان هڅوي چې د بشري حقونو د وضعیت ښه کیدو ته توجه زیاته کړي. یوناما په خپل مخکني درې میاشتني راپور کې په ځانګړي ډول په عام محضر کې خلکو ته د سزا ورکولو پیښو ته اندیښه ښودلې وه او ویلي یې و چې دا ډول سزاګانې چې له بشري حقونو څخه سرغړونې دي، زیاتې شوې دي.

د اوکراین پر ساحلي ښار اودیسه باندې د روسیې د بې پيلوټه الوتکو د برید له امله لږ تر لږه یو تن وژل شوی او دیارلس تنه نور د ژغورنې د کارکوونکو په شمول ټپيان شوې دي.

د اوکراین هوایي ځواکونه وایي چې روسیې په شپږ اتیا ډرون الوتکو باندې د جمعې په ورځ پر اودسیا ښار برید وکړ چې له دې ډلې اویا الوتکې د اوکراین دفاعي سیستم شنډې کړې.

د اوکراین ولسمشر ولودمیر زیلینسکي د روسیې وروستیو بریدونو ته د وحشي، عمدي تاکتیکونو نوم ورکړ.

ښاغلي زیلینسکي یوه ورځ وروسته تر دې دا خبرې وکړې چې د روسیې جمهور رییس ولادیمیر پوتین ادعا وکړه چې د اوکراین د جګړې د پای ته رسیدو لپاره چتو دی چې یوه حل لاره ومومي او د اوکراین له ولسمشر سره وغږیږي.

په دې ترڅ کې د روسیې دفاع وزارت وایي، د جون د شلمې په لومړیو کې یعني د جمعې په سهار د دوی هوایي مدافع ځواکونو لږ تر لږه د اوکراین یو شپیته بې پيلوټه الوتکې چې د مسکو په شمول د روسیې لور ته استول شوې وې، له منځه وړې دي.

ټاکل شوې ده چې نن په جینوا کې د ایران د بهرنیو چارو وزیر له خپلو یوشمیر اروپایي سیالانو سره غونډه وکړي.

که څه هم تر دې مخکې عباس عراقچي ویلي و چې تر هغو به یې هیواد خبرو ته چمتو نه شي چې پر ایران د اسراییل بریدونه روان وي، خو د اسوشیتد پریس اژانس د راپور له مخې اوس عراقچي هیلمن دی چې له یوې اونۍ راهیسې د روانې جګړې د پای ته رسیدو لپاره یوه دیپلوماتیکه حل لاره پيدا شي.

د جینوا په ننۍ غونډه کې به د بریتانیا، فرانسې او جرمني د بهرنیو چارو وزیران، همداراز د اروپایي ټولنې یوشمیر استازي برخه واخلي.

د دې خبرو تر پیلیدو مخکې د ایران د بهرنیو چارو د وزیر ښاغلي عراقچي په وینا د ایران دولتي تلویزیون خبر ورکړ چې وایي، د ایران د بالستیک توغندیو په تړاو خبرې ممکن نه دي او په جینوا کې به پر سیمه ییزې ستونزې او د ایران پر اټومي پروګرام تمرکز وشي.

د بریتانیا د بهرنیو چارو وزیر ډیویډ لېمي وویل، اوس د دیپلوماسي لپاره دوې اونۍ وخت شته چې یوه حل لاره ومومو. د ښاغلي لېمې اشاره د امریکا د ولسمشر خبرو ته وه چې پرون د سپینې ماڼۍ ویاندې کارولین لویت وویل، ډونالډ ټرمپ به په راتلونکو دوو اونیو کې پریکړه وکړي چې د ایران په جګړه کې مستقیمه برخه واخلي که نه.

د جنوبي وزیرستان په مکین سیمه کې د جون پر ۲۰مه په یو ډرون برید کې یو ماشوم وژل شوی او پینځه نور ژوبل دي.

د سیمې یوه چارواکي، چې نه یې غوښتل نوم یې واخیستل شي، د ازادي راډیو مشال څانګې ته ویلي چې برید د مکین په دشکه سیمه کې شوی دی. د ده په وینا، په ډرون برید کې د یو ښوونځي زده‌کوونکي لګېدلي دي..

دغه چارواکی وايي ژوبل ماشومان د زرمک روغتون ته رسول شوي چیرته چې د هغوی درملنه روانه ده.

په شمالي او جنوبي وزیرستان او څېرمه سیمو کې تر دې وړاندې هم په ډرون بریدونو کې ملکي کسان او په ځانګړي ډول ماشومان مړه او ژوبل شوي دي چې پر ضد یې خلکو مظاهرې او پرلتونه هم کړي دي.